Voorlezen

Een boek op zich is saai. Geen beelden, geen klank, geen emotie. De lezer moet dit allemaal zelf toevoegen aan het verhaal.

Wanneer je dit kunt is lezen geweldig. Je leest hoe iemand zich voelt, je leest wat iemand denkt, je ervaart een gebeurtenis alsof je het zelf hebt meegemaakt. Zo interpreteren je hersenen dat ook. Wanneer je over een ervaring leest en die ervaring beleeft, slaan je hersenen die ervaring op alsof je die zelf beleefd hebt.

Via boeken kun je in iemand anders huid kruipen en beleven hoe het is om die persoon te zijn. Je doet een ervaring op zonder het daadwerkelijk zelf meegemaakt te hebben.

Hoe is het om ernstig ziek te zijn? Hoe is het om een zus te verliezen? Hoe voelt het wanneer ouders scheiden?

Maar ook hoe voelt het om in een duikboot te varen? Om te kunnen toveren? Om vreemde gebieden te ontdekken? Die ervaringen stimuleren je eigen fantasie. Tijdreizen. De ruimte verkennen. Fantasiedieren. Oplossingen verzinnen. Moeilijkheden overwinnen. Omgaan met teleurstelling. De moed erin houden. Lezen kan dit je allemaal leren. Door te lezen kun je dit allemaal beleven.

Taalvaardigheid, ervaring, kennis, inlevingsvermogen, verbeelding zijn allemaal nodig om een tekst juist te interpreteren en uit te dragen. Deze vaardigheden kosten tijd om te ontwikkelen. Dit doe je door zelf veel te lezen maar ook door te horen hoe een ander het doet. Daarom is voorlezen zo belangrijk.

Voorlezen is echter niet gemakkelijk. De voorlezer moet zich gelijktijdig inleven in de tekst en deze vertolken in bijpassende klank. Het ene moment moet de verteller blijdschap uiten en de daarop volgende zin verdriet. Het ene moment spanning, het volgende opluchting. Niet ieder boek is hier geschikt voor. Sommige boeken lezen heerlijk weg maar niet lekker voor.

Taal en klank zijn beiden nodig om je in te kunnen leven. Om een boodschap over te kunnen brengen. Om begrijpend te kunnen lezen. Een beginnende lezer zal dit heel moeilijk vinden, de woorden worden -deels- spellend gelezen en dat vraagt zoveel energie dat de interpretatie, en daarmee de leesbeleving, van de gelezen zinnen nog erg moeilijk is. Vooral wanneer dit klassikaal gebeurt en je aan je klasgenootjes voor moet lezen. Wat doet dit met je leesbeleving? Lezen kan dan behoorlijk eng worden. Of de tempotoets? Zo veel mogelijk woorden binnen een minuut lezen. Lezen wordt een wedstrijd.

Leesbeleving is van essentieel belang bij het leren lezen. Leesbeleving maakt lezen leuk. Leesbeleving zet aan tot lezen.

Het volgende artikel “Leesbeleving” vertelt daar meer over.

Geschreven door Jurriaan Klomp

Componist Auditieve Leermiddelen.